Οι τρόποι για να γίνει ο οδοντίατρος ο καλύτερος φίλος του ασθενή

Οι οδοντίατροι, πέρα από το επιστημονικό τους έργο πρέπει να αναπτύξουν και άλλες κλίσεις, προκειμένου να μπορούν να πετύχουν το απόλυτο: να θεραπεύουν και ταυτόχρονα να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με τους ασθενείς. Αν αυτό επιτευχθεί τότε οι οδοντίατροι κατακτούν τους ασθενείς και αναπτύσσουν μαζί τους μια σχέση εμπιστοσύνης, σύμφωνα με το DentistryIQ.

Το τέλος εποχής

Στα παραδοσιακά μοντέλα επικοινωνίας, η σχέση ασθενούς-οδοντιάτρου μπορεί να περιγραφεί ως έγκυρη, πατερναλιστική και ενημερωτική. Οι οδοντίατροι μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με το τι πιστεύουν ότι είναι συμφέρον για τους ασθενείς τους. Πρόκειται περισσότερο για μια διχασμένη προσέγγιση από ότι συνεργασία, ειδικά όταν συνεργάζεστε με έναν ασθενή που μπορεί να μην είναι δεκτικός ή να μην είναι έτοιμος για αυτό που υποδεικνύεται. Φυσικά, αυτό ενισχυόταν ακόμη περισσότερο από την γενικότερη πεποίθηση, ότι οι γιατροί είναι αυθεντίες και δεν αμφισβητούνται από κανέναν.

Αντί της παραδοσιακής εκπαίδευσης σε στυλ διαλέξεων που παρέχετε στους ασθενείς σχετικά με την στοματική υγεία, δοκιμάστε την προσέγγιση της φροντίδας που έχει ως επίκεντρο τον ασθενή, η οποία περιλαμβάνει τον αμφίδρομο διάλογο. Χρησιμοποιεί επίσης την κινητήρια συνέντευξη, μια συμβουλευτική προσέγγιση που αναπτύχθηκε εν μέρει από τους κλινικούς ψυχολόγους WilliamR. Miller και StephenRollnick, το οποίο είναι «ένα συλλογικό, προσηλωμένο στο στόχο στυλ επικοινωνίας με ιδιαίτερη προσοχή στη γλώσσα». Έχει σχεδιαστεί για να ενισχύει τα προσωπικά κίνητρα και τη δέσμευση σε ένα συγκεκριμένο στόχο, προσελκύοντας και διερευνώντας τους λόγους που ένα άτομο προβαίνει σε αλλαγές, σε μια ατμόσφαιρα αποδοχής και συμπόνιας. Πριν πείτε ότι, «Εγώ κάνω συνέχεια διάλογο με τους ασθενείς μου. Δεν τους κάνω διάλεξη», ρωτήστε τον εαυτό σας τα εξής:

•         Είναι σε θέση ο ασθενής να συμμετάσχει ενεργά όταν μιλάτε για κάτι σημαντικό ή επικοινωνείτε μόνοι σας, ενώ εκείνοι είναι ξαπλωμένοι στην καρέκλα στη μέση της θεραπείας;
•         Ποιος μιλάει περισσότερο; Θέτετε ερωτήσεις για τις οποίες ο ασθενής μπορεί να απαντήσει κάτι παραπάνω από ναι ή όχι;
•         Ο ασθενής συμμετέχει ενεργά, όταν συζητάτε ιδέες για το πώς μπορεί να εφαρμόσει θετικές αλλαγές;
•         Καταλαβαίνετε τι είναι σημαντικό για τον ασθενή και ποια εμπόδια καλείται να αντιμετωπίσει για την βέλτιστη στοματική του υγεία;

Το πνεύμα της κινητήριας συνέντευξης είναι η συνεργασία, η συμπόνια, η ανάκληση και η αποδοχή. Αυτές οι έννοιες υποστηρίζουν την πραγματική φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή. Ο διάλογος επικεντρώνεται σε κάτι περισσότερο από την στοματική υγεία. Είναι ένα στυλ επικοινωνίας που βασίζεται στην περιέργεια, την ακρόαση και επιχειρεί να αποσπάσει πληροφορίες από τον ασθενή, σε αντίθεση με το «να τους πει τι να κάνουν». Λαμβάνει υπόψη τους στόχους, τις πεποιθήσεις, και τα εμπόδια του ασθενούς (τα πραγματικά και τα αντιληπτά). Ο στόχος είναι περισσότερο μια νοοτροπία συνεργασίας σε σχέση με μια νοοτροπία ώθησης, η οποία μπορεί να προσφέρει μια γέφυρα στο χάσμα που μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε εσάς και τους πιο απαιτητικούς ασθενείς σας. Το γενικότερο στυλ πρέπει να είναι αυτό της καθοδήγησης, το οποίο ενσωματώνει τόσο το να τους κατευθύνετε, όσο και το να σας ακολουθούν.

Εστιάστε περισσότερο στην συνομιλία από ότι στην μονόπλευρη ανταλλαγή πληροφοριών

Αντί να μοιράζετε πληροφορίες, θέστε ανοιχτές ερωτήσεις για να εκμαιεύσετε περισσότερες πληροφορίες και σκέψεις από τον ασθενή σας. Χρησιμοποιήστε το ιατρικό, οδοντιατρικό και κοινωνικό ιστορικό και τα δεδομένα αξιολόγησής σας για να κάνετε περισσότερες ερωτήσεις, που μπορούν να σας βοηθήσουν να συνδέσετε τα στοιχεία και να κινήσετε το ενδιαφέρον του ασθενούς. Κάποια παραδείγματα ερωτήσεων που μπορείτε να θέσετε είναι αυτά:

•         Ποιες αλλαγές έχετε παρατηρήσει στην στοματική σας υγιεινή μετά από τη θεραπεία μας;
•         Τι περιμένετε από την επίσκεψή σας σήμερα; Υπάρχει κάτι που πιστεύετε ότι θα πρέπει να ξέρω που δεν το καλύψαμε σήμερα; Πώς μπορούμε να συνεργαστούμε καλύτερα;

Αντί για ερωτήσεις όπως: 

•         «Πόσες φορές την ημέρα βουρτσίζετε τα δόντια σας και χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα;» 

Πείτε: 

•         «Μιλήστε μου για το πώς φροντίζετε τα δόντια σας».

Μια συχνή ερώτηση είναι αν οι ασθενείς καταναλώνουν πολλά ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά, στην οποία συχνά θα απαντούσαν αρνητικά, αλλά η στοματική τους κατάσταση θα υποδήλωνε το αντίθετο, πιθανότατα επειδή δεν καταλαβαίνουν όλοι οι ασθενείς ποια είδη τροφίμων και ποτών προκαλούν τερηδόνα και διάβρωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εξετάστε το ενδεχόμενο να προσαρμόσετε τις ερωτήσεις σας σε: «Ποια είναι τα αγαπημένα σας ποτά; Από τι αποτελείται η τυπική διατροφή σας; Τι φάγατε σήμερα;». Αυτές οι ερωτήσεις δίνουν πολύ πιο ακριβείς απαντήσεις και ανοίγουν έναν διάλογο, στον οποίο ενσωματώνεται η ανταλλαγή πρόσθετων πληροφοριών, μέσω μιας συνομιλίας που μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία και να επηρεάσει τον ασθενή. Ρωτήστε τον ασθενή για τους στόχους του για τη στοματική του υγεία και συνδέστε την απάντησή του με το ιστορικό που σας έχει δώσει όπως: «Θυμάμαι που είπατε ότι στόχος σας είναι να αποφύγετε την δαπανηρή οδοντιατρική θεραπεία. Πώς σας βοηθούν οι τρέχουσες επιλογές σας να επιτύχετε αυτόν τον στόχο; Ανησυχώ, γιατί η αποφυγή της απαραίτητης περιοδοντικής θεραπείας έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο σας. Τι είναι αυτό που σας κρατάει πίσω;» Θυμηθείτε, ότι δεν χρειάζεται να κάνετε όλες αυτές τις ερωτήσεις ταυτόχρονα. Επιλέξτε μια ή δύο που πιστεύετε ότι σχετίζονται με τη συγκεκριμένη επίσκεψη ή ένα επαναλαμβανόμενο εμπόδιο που αντιμετωπίζει ο ασθενής.

Ακούστε με προσοχή

Σκεφτείτε αυτά που λέγονται, αντί να σκέφτεστε την επόμενη ερώτησή σας. Αντιληφθείτε αυτά που σας λέει το άτομο, διότι αυτά είναι τα εργαλεία με τα οποία θα προσκαλέσετε το άτομο να σκεφτεί και να ζυγίσει τις επιλογές του. Προσπαθήστε περισσότερο να του κινήσετε την περιέργεια περισσότερο από το να τον πείσετε. Για παράδειγμα:

•         «Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι ανησυχείτε να μην αποκτήσετε τερηδόνα, αλλά δεν είστε ακόμη έτοιμοι να εγκαταλείψετε τα αναψυκτικά. Σίγουρα δεν θα είναι ευχάριστο, αλλά ξέρω ότι δεν θέλετε να προβείτε και σε άλλη αποκατάσταση. Τι μπορείτε να κάνετε για να το εξισορροπήσετε;»
•         «Φαίνεται ότι το κυλιόμενο ωράριο της εργασίας σας καθιστά πιο δύσκολο το να ακολουθήσετε μια σταθερή ρουτίνα στοματικής υγιεινής στο σπίτι. Μπορείτε να σκεφτείτε έναν τρόπο που μπορείτε να το κάνετε να λειτουργήσει για εσάς;» Εάν το άτομο δυσκολεύεται να απαντήσει, θα μπορούσατε να πείτε: «Θέλετε να μοιραστώ μαζί σας τι ήταν χρήσιμο για άλλους ασθενείς και να δούμε αν κάποια από αυτά μπορούν να λειτουργήσουν και σε εσάς;»
•         «Μοιραστήκατε ότι ανησυχείτε για την αναπνοή σας και το γεγονός ότι τα δόντια σας φαίνονται μεγαλύτερα. Μπορώ να μοιραστώ μαζί σας τι σχέση έχει με αυτό η υγεία των ούλων σας και κάποιες ανησυχίες που έχω;»

Ξεκινήστε με μικρά βήματα κάθε φορά

Είναι πιθανό, αν βομβαρδίζετε τον ασθενή με πληροφορίες, να υπάρξει παρανόηση και συνεπώς ελλιπής επικοινωνία. Επικεντρωθείτε περισσότερο στις ενέργειες στις οποίες πρέπει ο ασθενής να προβεί άμεσα. Ωστόσο, επειδή πολλοί ασθενείς ενδιαφέρονται να μάθουν και πιο εσωτερικές πληροφορίες, βεβαιωθείτε πρωτίστως ότι είναι κατανοητά τα σημαντικά στοιχεία και έπειτα, μπορείτε να τους λύσετε επιπλέον απορίες. Μερικοί τρόποι για να το καταφέρετε αυτό:

•         Εστιάστε σε ένα ή δύο κομμάτια πληροφοριών ή στόχων κάθε φορά.
•         Καταγράψτε ό,τι έχετε συζητήσει, ώστε να μπορείτε να συνεχίσετε τη συνομιλία στην επόμενη επίσκεψη του ασθενούς. Ρωτήστε: «Έχετε δεσμευτεί να βουρτσίζετε κάθε βράδυ τα δόντια σας πριν τον ύπνο. Έχω την άδειά σας να το αξιολογήσουμε μαζί στην επόμενη επίσκεψή σας;»
•         Ομοίως, αν ο ασθενής έχει θέσει έναν στόχο, μπορεί να του είναι χρήσιμο να καταγράψει αυτόν τον στόχο για τον εαυτό του, ώστε να μπορούν να παρακολουθεί τακτικά την εξέλιξή του. Μια σημείωση στον καθρέφτη του μπάνιου ή μια υπενθύμιση στο τηλέφωνό τους μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος.
•         Όταν τα έχουν καταφέρει, να τους δίνετε τα εύσημα για να ενισχύσετε το κίνητρό τους.

Κάποιες τελικές σκέψεις

Όπως και εσείς θέλετε να σας ακούν και να σας σέβονται το ίδιο θέλουν και οι ασθενείς. Οι αλλαγές στη δυναμική της επικοινωνίας μπορούν να ωφελήσουν τόσο τους οδοντιάτρους όσο και τους ασθενείς. Μια μελέτη του 2014 που δημοσιεύθηκε από το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων σχετικά με την αποτελεσματική επικοινωνία γιατρού-ασθενούς έδειξε, ότι η διεξαγωγή συνεντεύξεων με τον ασθενή και η στρατηγική της κοινής λήψης αποφάσεων βελτιώνει την επικοινωνία ασθενούς-ιατρού και προωθεί καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία. Δοκιμάστε τις επόμενες μέρες στο ιατρείο τις στρατηγικές που αναφέραμε παραπάνω και προσπαθείστε να αυξήσετε την περιέργεια ενός ασθενούς, για να αντιληφθούν σε πρώτη φάση ποιες ενέργειες θα βοηθήσουν την στοματική τους υγεία, ώστε να την ενσωματώσουν σιγά σιγά στην καθημερινότητά τους. Έτσι, είναι πολύ πιθανό να γεφυρωθεί το χάσμα που, τόσο συχνά, απογοητεύει τους ασθενείς και τους οδοντιάτρους.