Μουσείο Τμήματος Οδοντιατρικής

Ο λόγος για το μουσείο Τμήματος Οδοντιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών που συστήθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Οδοντιατρικής στις 13.02.2013 και της Συγκλήτου του Ε.Κ.Π.Α. στις 17.07.2013, ενώ με νεότερη απόφασή της στις 15.10.2014 προχώρησε η σύσταση Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του μουσείου.

Το μουσείο Τμήματος Οδοντιατρικής είναι ένα από τα 17 εξειδικευμένα μουσεία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως πανεπιστημιακό μουσείο είναι μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Πανεπιστημιακών Μουσείων και Συλλογών (International Committeefor University Museums And Collections) του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (International Council of Museums). Ο κύριος εκθεσιακός χώρος του μουσείου βρίσκεται στον πρώτο όροφο του νέου κτηρίου της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών και η συλλογή προέρχεται κυρίως από δωρεές φορέων αλλά και ιδιωτών, εμπλουτίζεται δε διαρκώς με χορηγίες από φορείς και ιδιώτες.

Τα εκθέματα αφορούν στην ιστορία της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών, της Οδοντιατρικής στην Ελλάδα, αλλά και στην ιστορική εξέλιξη της Οδοντιατρικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Ενδεικτικά αναφέρονται χειρουργικά εργαλεία όπως οδοντάγρες και μοχλοί, εργαλεία και συσκευές οδοντικής χειρουργικής, οδοντιατρικές χειρολαβές διαφόρων τύπων και πλήρεις οδοντιατρικές μονάδες. Ταυτόχρονα εκτίθεται σημαντικό έντυπο υλικό από την ιστορία της σχολής.

Δεδομένου ότι ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Οδοντιατρικής είναι η ιστορία των ανθρώπων που προσπάθησαν να διερευνήσουν, να κατανοήσουν και να εφαρμόσουν τις αρχές που διέπουν την  επιστήμη της Οδοντιατρικής, έγινε προσπάθεια να έλθουν σε μια διαλεκτική σχέση το χθες με το σήμερα με τη δημιουργία μουσειακών εκθεσιακών νησίδων σε επιλεγμένα σημεία του κτιριακού συγκροτήματος.

Η δημιουργία του μουσείου Οδοντιατρικής συνέπεσε με την ανακάλυψη του ιστορικού αρχείου της σχολής, το οποίο εντάχθηκε στο μουσείο υποστηρίζοντας τις ερευνητικές δραστηριότητες του. Ενώ άμεσα ξεκίνησε και η προσπάθεια διάσωσής του και αξιοποίησης των ιστορικών εγγράφων και τεκμηρίων της σχολής.

 Το μουσείο Οδοντιατρικής λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς τάσεις, αξιοποιώντας τα εργαλεία που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, δημιούργησε ένα πρότυπο ψηφιακό μουσείο, στην ελληνική αλλά και στην αγγλική γλώσσα, με σκοπό όχι μόνο την προβολή των εκθεμάτων του μουσείου αλλά και της ιστορίας της Οδοντιατρικής στην Ελλάδα. Σε αυτό το ψηφιακό σταυροδρόμι, τεχνολογίας και ιστορίας της Οδοντιατρικής, ο διαδικτυακός επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να μελετήσει την ιστορία της Οδοντιατρικής σχολής, την εξέλιξη του προπτυχιακού και μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών, της έρευνας καθώς και το σύνολο της οδοντιατρικής νομοθεσίας από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους έως σήμερα.

Στην ιστοσελίδα του μουσείου εκτός από την προβολή των εκθεμάτων, παρουσιάζονται: το διδακτικό προσωπικό της σχολής, οι διδάκτορες, οι υφηγητές και όσοι συνέλαβαν στην οδοντιατρική εκπαίδευση. Όπως, επίσης, και ψηφιοποιημένα ελληνικά οδοντιατρικά βιβλία τα οποία είναι ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων με απώτερο στόχο τη δημιουργία ανοιχτής, ελεύθερα προσβάσιμης ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης για κάθε ενδιαφερόμενο.

Τέλος, έχουν δημιουργηθεί εκπαιδευτικά βίντεο για την εξέλιξη της οδοντιατρικής κατά το πέρασμα των χρόνων. Το μουσείο Οδοντιατρικής, όπως κάθε πανεπιστημιακό μουσείο, πραγματοποιεί πρωτότυπο ερευνητικό έργο. Το 2015 εκδόθηκε το σύγγραμμα του ομοτ. Καθηγητή Γ. Βουγιουκλάκη με τίτλο ‘Εργαστήριο Οδοντικής Χειρουργικής Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών 60 χρόνια ακαδημαϊκής παρουσίας και κοινωνικής προσφοράς’ και το 2016 η ερευνητική μονογραφία του μεταδιδακτορικού ερευνητή Δ. Κουτρούμπα ‘Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο’, ενώ βρίσκεται υπό δημοσίευση μελέτη σχετικά με τον ρόλο του ιατροσυνεδρίου στην Ελληνική Οδοντιατρική και την προώθηση της οδοντιατρικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Τελευταία οι ερευνητικές προσπάθειες στρέφονται προς την μελέτης των απαρχών της οδοντιατρικής εκπαίδευσης στον Ελλαδικό χώρο.

Ωστόσο οι δράσεις του μουσείου δεν εξαντλούνται στη συλλογή και τεκμηρίωση των εκθεμάτων ή στην παραγωγή πρωτογενούς έρευνας και την εκπαίδευση των προπτυχιακών φοιτητριών και φοιτητών, αλλά προχωρά και στην εκπόνηση ειδικών εκπαιδευτικών δράσεων. Έτσι έχουν σχεδιαστεί εκπαιδευτικά προγράμματα για τις μαθήτριες και τους μαθητές των σχολείων όλων των βαθμίδων, που επισκέπτονται το μουσείο συνυφαίνοντας την πρόληψη με την ιστορία της Οδοντιατρικής.